De geschiedenis van de Nederlandse klompen

De geschiedenis van de klomp gaat terug naar de middeleeuwen, de houten sandalen werden vervangen voor een makkelijker, handiger en steviger schoen. Door de extra houten laag die onder de sandalen kwamen en de ophoging bij de hiel en wreef was het contact met de modderige straten tot een minimum gebracht. De sandalen werden toen in een klomp gelegd om later samen te gaan met de klomp. De klomp werd in de vijftiende eeuw erg populair, toen ontdekte men dat de klomp ook uit 1 stuk hout gemaakt kon worden, wat de stevigheid een stuk verbeterde. De klomp kwam in alle soorten en maten, meestal met een punt vorm maar later de wat meer bekende ronde vorm.

Klompenmakers

Het maken van de klomp was een ambacht op zich, zij die klompenmakers waren genoten dan ook een hoog aanzien en waren lid van het zogenoemde klompen gilde. De klomp komt oorspronkelijk uit het zuiden van Frankrijk, langs de gehele kust in Europa kon men de klomp zien aan de voeten van mensen. Van de Atlantische oceaan tot aan de Noord zee, van Spanje tot de Scandinavische landen, de klomp was immers populair.

Voor de klomp is wel speciaal hout nodig

Maakte men de klomp in het verleden met de hand, heden ten dagen wordt de klomp ook veel machinaal gemaakt. Het ambacht van de oude klompenmaker is gelukkig nog steeds in ere en wordt in Holland nog ruimschoots uitgeoefend.

Het hout van de wilg of populier is erg sterk voor de klomp

Dit hout is dan ook veruit het favoriets voor het maken van de oerdegelijke Hollandse klomp. Het hout moest dan eerst gedroogd worden om dan verdeeld te worden in de juiste grote voor het maken van een klomp. Het hout werd in een ruwe klomp positie gehakt om het dan te bewerken tot een echte klomp, klaar voor het gebruik op de Hollandse markt.

De klomp nog steeds populair


Met de hand duurde het meestal anderhalf uur voor men een juiste klomp met de goede voet verhouding had. De echte klompenmaker met het juiste handgereedschap doet er nu waarschijnlijk minder lang over om een mooie klomp, klaar voor gebruik, neer te zetten. De klomp is immers nog erg populair, speciaal bij de toeristen maar ook wij als nuchtere Hollanders dragen de klomp nog met erg veel plezier. Zo is de klomp goed voor je voeten, heeft de klomp een goede verhouding met de voet en altijd loopt men droog en is het gezond om op een goed paar klompen te stappen.

Veel klompen hebben ook een speciaal keurmerk dat ze aan veel veiligheidseisen voldoen, ze zijn natuurlijk erg degelijk en sterk maar wat vooral belangrijk is, ze beschermen de voet in het houten frame erg goed dus vooral de veiligheid staat voorop in het gebruik van de klomp. Dan hebben we het niet gehad over de warmte welke een klomp geeft, speciaal in de koudere maanden gebruikt men nog steeds een klomp. Een goede truc om geen koude voeten te krijgen is om er een krant in te leggen voor isolatie.

Klompen, een Holland product


Er zijn erg veel modellen ontstaan voor de klomp, hoge, lage brede modellen, bijna elke vorm kan gemaakt worden. Ook het beschilderen van de klomp is een speciaal gebeuren. Bij een trouwerij geeft men twee paar klompen cadeau, allebei voorzien van dezelfde beschildering. Men kan zelfs bij een geboorte een afbeelding op de klomp laten beschilderen, zo heeft de klomp echt iets speciaals en unieks. De kleuren van een klomp zijn ook erg leuk en fris, de meest voorkomende is toch wel de kleur geel, misschien heeft dat wat met de Hollandse kaas te maken of is deze kleur gewoon opvallend wat de veiligheid ook weer bevorderd.

Natuurlijk wordt de klomp niet alleen als schoeisel gebruikt, vele varianten zijn er al geweest, een vogelhuisje, bloemen pot, post brievenbus, er zijn nog veel mogelijkheden te bedenken en ook dat maakt de klomp uniek in zijn soort.

De klomp, voor wie hem past, zal hem dragen en hij past ons allemaal

(Bron: Hollandse Markten)

Wikipedia over klompen
Activiteiten voor groep 5-6


Klompen: 800 jaar Hollandse traditie


Rond deze tijd is het ruwweg 800 jaar geleden dat onze vroeg middeleeuwse voorvaderen de onverwoestbare voordelen van een uit een stuk hout vervaardigd schoeisel ontdekten om hun eigen onderdanen te beschermen. Geen mens had in dat rauwe verleden kunnen bedenken dat de geschiedenis nog zo'n eeuwen lange traditie voor dit oer Hollandse natuurproduct in gedachten had. Het liet zich ook toen nog niet raden dat draagklompen - met de wetenschap van nu - voetbeschermers bij uitstek zouden gaan worden. Al is het feit, dat deze vorm van schoeisel zich - vanwege haar vele onmiskenbare voordelen - door de eeuwen heen op eigen kracht heeft weten te handhaven, het allerbeste bewijs van haar onverbeterlijke kwaliteit, toch heeft ook de ontwikkeling van die traditionele klomp in die tussentijd niet bepaald stil gestaan.

Verbeterde productiemethoden toegenomen materiaalkennis over de specifieke toepassingen van populier- en wilgenhout gaven dit natuurproduct stap voor stap de onaantastbare kwaliteiten die heden ten dage nog steeds zo sterk gewaardeerd worden door zowel de talloze professionals als vele fun-gebruikers. En natuurlijk heeft ook de in oorsprong bedenkelijke druk vanuit de ARBO-wetgeving uiteindelijk een enorme positieve uitwerking gehad op de productverfijning en kwaliteitsbeheersing van de klomp, want inmiddels hebben onze klompenmakers traditiegetrouw hun vakmanschap vol trots via TNO-Richtlijnen vastgelegd in een Europees (CE) certificaat. Wat dacht U anders van zo'n geweldige brok vakmanschap uit een stuk!

Klompen lopen blijkt en blijft dus door de eeuwen heen een verstandig genoegen. Zelden heeft een zo'n oud product, middels zo'n lange, onverwoestbare staat van dienst, haar onvervangbaarheid bewezen dan die van onze eigen vaderlandse klomp. En niet alleen bij de aloude Hollandse veehouders, die zonder die allesomvattende bescherming menig voet verloren zouden hebben als vervolg van het onverwacht vertreden van een runderpoot of paardenhoef; ook doorgewinterde ambachtslieden als stratenmakers, tuinders, vissers en metaalbewerkers weten, naast de bescherming tegen mechanische beschadiging, die andere, onovertroffen kwaliteiten van klompen -koude- isolatie in de winter tot haar koele ventilatie in de zomer- oprecht te waarderen. Frisse droge voeten zijn immers energieke voeten!

Foto: Jolanda van Leeuwen

Klompen museum